Шоқан Уәлиханов: Березин Илья Николаевич

(1818-1896)

Ең алдымен ұйғырлардың сөйлеу ерекшеліктеріне назар аударып, Уәлиханов бастаған ізденістерді жалғастыру керек…

И. Н. Березин

Ресейлік шығыстанушы (түркітанушы, ирантанушы, монғолтанушы), Петербург университеті түрік-татар әдебиеті кафедрасының еңбек сіңірген профессоры, құпия кеңесші.

Мынадай еңбектердің авторы: «Үшжылдық Шығыс саяхатына шолу», «Système des dialectes turcs» (мұнда көне түркі тілдері жіктелген), «Шығыс тарихшыларының кітапханасы», «Түрік хрестоматиясы», «Шейбани-наме» (мәтінін басып шығарған), орыс тілі сөздігінде кездесетін шығыс элементтерін түсіндіру жұмыстары, сондай-ақ, «жарлыққа» қатысты еңбектері. Березин XIX ғ-ң 40-шы, 50-ші ж-ж осы жұмыстары арқылы Еуропадағы көрнекті түркітанушылардың біріне айналды.

Шоқан Уәлиханов И.Березиннің еңбектерін кадет болып жүрген кезінде-ақ оқып, оларға рецензия жазған. Олар 1852 жылы жеке танысады. Сосын Березиннің өтініші бойынша оның «Хан жарлықтары» кітабына Шоқан мақала жазады. Бұл жас ғалымның алғашқы ғылыми еңбегі еді.

 

Материалдар: